Mỗi dịp giỗ chạp, nhiều gia đình lại băn khoăn không biết có nên cúng giỗ trước ngày mất hay không và chọn ngày nào để cúng giỗ cho phù hợp nhất. Theo quan niệm từ xưa, việc thờ cúng tổ tiên là một phần không thể thiếu trong văn hóa và đời sống tâm linh của người Việt. Tuy nhiên, để thực hiện đúng nghi lễ, tránh phạm vào điều cấm kỵ đòi hỏi chủ nhà phải tìm hiểu và nắm rõ những quy tắc nhất định. Bài viết dưới đây sẽ làm rõ có nên cúng giỗ trước ngày mất không và nên cúng giỗ vào ngày nào là tốt nhất.
Có nên cúng giỗ trước ngày mất không?
Nhiều người thường chọn cúng giỗ vào thời điểm thuận tiện với gia đình, thậm chí cúng trước ngày mất. Tuy nhiên, theo quan điểm của các chuyên gia phong thủy, không phải lúc nào cúng giỗ sớm cũng là điều nên làm.
Không nên cúng giỗ trước ngày mất nếu là giỗ đầu
Theo quan niệm của người xưa, giỗ đầu được coi là một nghi lễ cực kỳ quan trọng và linh thiêng. Đây là thời điểm linh hồn của người mất trở về nhà để đoàn tụ với con cháu. Vì vậy, việc cúng lễ nhằm bày tỏ lòng thành kính, tri ân và tưởng nhớ đến người đã khuất.
Ngày giỗ đầu nên được tổ chức đúng vào ngày mất của người quá cố để tránh trường hợp “Giỗ đến trước, ma đến sau”. Cúng lễ sớm dễ khiến linh hồn người mất mất phương hướng, không về nhà đúng thời điểm. Điều này ảnh hưởng đến sự bình an và hạnh phúc của cả người sống lẫn người chết. Vậy nên, gia chủ tuyệt đối không nên làm giỗ trước ngày mất trong năm đầu tiên.
Có thể cúng tổ chức ngày mất nếu dỗ từ năm thứ hai trở đi
Tuy nhiên, sau năm đầu tiên, gia đình hoàn toàn có thể linh động ngày cúng giỗ sao cho phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện của mình mà không cần quá cứng nhắc với ngày mất. Từ giỗ năm thứ hai trở đi, vong linh sẽ nhẹ nhàng và thanh thản hơn, không quá chấp nhất về thời gian giỗ chạp nữa.
Mặc dù vậy, việc linh động này cũng cần có nguyên tắc. Các chuyên gia khuyến nghị không nên cúng giỗ quá sớm trước ngày mất (hơn 1 tháng) hoặc lùi quá lâu sau ngày mất (hơn 2-3 tháng). Ngoài ra, nếu gia đình có thể thì nên chọn ngày cúng giỗ vào mùng 1 âm lịch, tốt nhất là vào các tháng chẵn trong năm.
Nên cúng giỗ ngày nào là tốt nhất?
Theo phong tục của người Việt, ngày cúng giỗ tốt nhất là vào các ngày sau:
- Ngày đúng kỵ: ngày mất của người quá cố
- Ngày mùng 1 âm lịch: ngày đầu tháng âm lịch mang ý nghĩa khai tháng, dễ dàng hơn trong việc tiếp chuyển âm dương
- Chọn ngày cúng vào các tháng chẵn: tháng 2, 4, 6, 8, 10, 12 âm lịch có khí tốt hơn các tháng lẻ.
- Chọn ngày không phạm các ngày xấu như ngày Tam Nương, Nguyệt Kỵ, Dương Công Kỵ…
Tuy nhiên, quan trọng nhất không chỉ là chọn ngày cúng mà là sự thành tâm, cẩn trọng trong việc chuẩn bị nghi lễ. Thể hiện sự tôn kính, ghi nhớ và biết ơn đối với các bậc ông bà, cha mẹ đã khuất mới thực sự là ý nghĩa đích thực của việc cúng giỗ.
Những lưu ý khi cúng giỗ không đúng ngày mất
Mặc dù có thể linh động trong việc chọn ngày cúng giỗ sau năm đầu tiên, song chủ nhà cũng cần lưu ý một số điều để tránh sai sót hoặc bất kính trong nghi lễ:
- Nếu không thể cúng giỗ đúng ngày mất, gia chủ cần sắm lễ sớm vào ngày mồng 1 hoặc ngày rằm trước đó, thắp hương tạ lỗi và báo cáo với người quá cố về việc dời ngày giỗ.
- Trường hợp phải cúng giỗ sớm hoặc muộn hơn ngày mất từ 1-2 tháng, gia đình cũng cần thực hiện nghi thức thông báo và xin lỗi vong linh như trên.
- Các trường hợp bất khả kháng như có tang, đám cưới, hay ốm đau… gia chủ cần sắm lễ giản đơn hơn thay vì phải gượng ép cúng giỗ như thông thường.
- Việc dâng lễ không cần quá cầu kỳ, mà cốt ở tấm lòng thành kính, chu toàn. Âm phần sẽ chứng giám và chấp nhận khi con cháu giữ tâm ý trang nghiêm.
Cúng giỗ không đúng ngày mất có được không?
Nhìn chung, cúng giỗ không đúng ngày mất sau năm đầu tiên là điều hoàn toàn có thể chấp nhận được. Xã hội hiện đại, con cháu có cuộc sống riêng với nhiều bận rộn, việc dời ngày cúng giỗ cho phù hợp là cần thiết và có thể thực hiện.
- Cúng giỗ không đúng ngày mất thường được thực hiện để thuận lợi cho các thành viên gia đình cùng sum họp đông đủ, thắt chặt tình thân gia tộc.
- Việc cúng giỗ linh hoạt sẽ giúp con cháu không bị áp lực thời gian, có điều kiện sắm lễ chu đáo, chuẩn bị mọi việc cẩn thận để buổi lễ được diễn ra trang trọng nhất.
- Giỗ còn là dịp để con cháu tưởng nhớ, báo hiếu công đức sinh thành của cha mẹ, ông bà. Cúng kính lễ với cả tấm lòng là điều tổ tiên luôn mong mỏi, hơn là cứ phải theo khuôn phép ngày tháng.
Tuy nhiên, gia đình cần thông báo trước cho vong linh, đồng thời vẫn tuân thủ các nguyên tắc như đã nhắc đến, tức không cúng quá sớm hoặc quá muộn, và tạm lùi về ngày mùng 1 hoặc các ngày tốt khác. Làm vậy thì dù cúng giỗ không đúng ngày mất cũng sẽ không bị coi là phạm lỗi.
Kết luận
Qua bài viết trên, hy vọng bạn đã có câu trả lời cho thắc mắc “Có nên cúng giỗ trước ngày mất không? Cúng ngày nào là tốt nhất?”. Hãy nhớ giữ tấm lòng thành kính, tuân thủ các nguyên tắc dù cúng đúng hay lệch ngày mất, đó mới là điều tổ tiên trông đợi nơi con cháu.
Nếu còn băn khoăn về các phong tục, nghi lễ, hãy truy cập Locantamlinh.com – nền tảng chuyên cung cấp tài liệu phong thủy, tử vi, tướng số… để được tư vấn chi tiết và chính xác nhất. Locantamlinh.com sẽ là người đồng hành đáng tin cậy trong việc gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
