Hạ huyệt là một trong những nghi lễ quan trọng trong tang ma của người Việt. Đây là bước cuối cùng để đưa người đã khuất về nơi an nghỉ cuối cùng. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ về ý nghĩa và cách thức tiến hành lễ hạ huyệt. Bài viết này sẽ giải đáp cho bạn “Hạ huyệt là gì?”, cùng với những thông tin hữu ích về chọn đất làm huyệt mộ, tổ chức lễ hạ huyệt, bài văn khấn đầy đủ và những điều cần lưu ý trong quá trình thực hiện nghi lễ quan trọng này.
Hạ huyệt là gì?
Hạ huyệt hay còn gọi là lễ an táng, là nghi thức chôn cất thi hài hoặc di cốt của người đã mất xuống huyệt mộ. Đây là bước cuối cùng trong tang lễ, nhằm đưa người qua đời trở về với đất mẹ, nơi an nghỉ vĩnh hằng.
Trong quan niệm của người Việt, hạ huyệt đúng cách sẽ giúp vong linh người mất được siêu thoát, không bị vất vưởng và trở thành linh hồn ma quỷ. Bên cạnh đó, việc hạ huyệt tốt cũng mang lại phúc lành, may mắn cho con cháu, giúp gia đình hưng thịnh, làm ăn phát đạt.
Vì thế, lễ hạ huyệt thường được chuẩn bị chu đáo, trang trọng, tuân thủ theo các nghi thức truyền thống và phong tục địa phương. Gia chủ cũng phải chọn ngày giờ, hướng mộ phù hợp với tuổi của người mất để mang lại sự bình an cho hương linh.
Chọn đất làm huyệt mộ phải như thế nào?
Việc chọn đất làm huyệt mộ có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong lễ hạ huyệt. Theo quan niệm dân gian, một huyệt mộ tốt sẽ mang lại sự bình an cho người đã khuất, đồng thời là nơi tụ khí, sinh phúc lộc cho con cháu mai sau.
Vì vậy, khi chọn đất làm mộ cần lưu ý những yếu tố sau:
- Đất phải cao ráo, thoáng đãng, tránh nơi ẩm thấp, úng nước. Địa thế lý tưởng là nơi đồi núi, gò cao, phía trước có sông hoặc suối lớn.
- Thổ nhưỡng cần phải tốt, không lẫn sạn, đá hay rễ cây, dễ đào xới và lấp đắp. Màu đất nên là màu đỏ hoặc vàng, tránh màu trắng hoặc xám.
- Nên chọn vị trí có cây cối xanh tốt, tránh nơi khô cằn, cây khô héo. Cây đinh, thông, bách là những loại cây mang lại trường thọ, tốt cho phần mộ.
- Hướng mộ phải hợp với tuổi của người mất, tránh những hướng xấu như Bạch Hổ, Huyền Vũ. Nên chọn các hướng tốt như Sinh Khí, Diên Niên, Phục Vị…
- Tránh xa nơi ô nhiễm, nghĩa địa, khu công nghiệp, bãi rác, nghĩa trang tập thể…
- Nên chọn nơi mộ ở phía sau nhà, tránh phía trước. Khoảng cách từ nhà tới mộ không nên quá xa cũng không nên quá gần.
Việc chọn đất cất mộ nên nhờ đến thầy phong thủy có kinh nghiệm xem xét, nhằm tránh phạm phải những yếu tố cấm kỵ và tìm được nơi an nghỉ lý tưởng cho người đã khuất.
Lễ Hạ huyệt được tổ chức như thế nào?
Lễ hạ huyệt thường được tổ chức vào ngày chẵn, giờ hoàng đạo tốt, tránh ngày âm lịch 1, 14 và 15. Trước đó 1-2 ngày, gia đình sẽ cho người đến chuẩn bị huyệt mộ, làm lễ tế thổ công.
Các bước trong ngày hạ huyệt gồm:
- Sắp xếp ban thờ tại nhà với di ảnh, hương, hoa, lễ vật. Lập ban chấp lễ gồm các thành viên con cháu trong gia tộc.
- Khấn báo cho người mất biết lễ hạ huyệt sẽ diễn ra. Có thể khấn cầu ông bà tổ tiên về phù hộ cho buổi lễ diễn ra suôn sẻ.
- Đưa quan tài hoặc di cốt ra xe, đoàn người di chuyển ra nghĩa trang. Con cháu theo sau để tiễn đưa.
- Tại nghĩa trang, tiến hành hạ quan tài xuống huyệt bằng dây hoặc ròng rọc. Nếu là di cốt thì đặt hũ cốt xuống tiểu mộ.
- Đọc bài văn tế trước khi hạ huyệt, khấn cầu cho hương hồn người mất.
- Lấp đất, xây mộ, cắm bia, thắp hương trước mộ. Dâng lễ vật, tiền vàng để cúng tế.
- Lễ tạ mộ, cảm tạ các vị thần linh đã phù hộ cho buổi lễ suôn sẻ. Cũng là lúc gia chủ tạ ơn họ hàng, bạn bè đã đến chia buồn, phúng viếng.
- Trở về nhà, sắp xếp lại ban thờ, dâng hương báo cáo với tổ tiên về lễ hạ huyệt đã hoàn thành.
Lưu ý do ảnh hưởng của dịch bệnh, ngày nay nhiều gia đình sẽ rút gọn các nghi thức và thực hiện lễ hạ huyệt ở quy mô nhỏ, chỉ mời những người thân thiết trong gia tộc tham dự.
Bài văn khấn lễ hạ huyệt đầy đủ và chi tiết
Bài văn khấn khi hạ huyệt là một phần quan trọng, giúp thể hiện sự kính trọng và tiễn biệt một cách trang nghiêm đối với người đã mất. Dưới đây là bài cúng hạ huyệt đầy đủ:
“Nam mô a di Đà Phật! Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương. Con kính lạy Đức Cha lành Ngọc Hoàng Thượng Đế. Con kính lạy Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát.
Hôm nay là ngày … tháng … năm … Tại nghĩa trang … ,thành phố …
Chúng con là:… (họ tên, tuổi, địa chỉ)
Hôm nay chúng con tổ chức nghi thức hạ huyệt an táng (Ông/Bà) … họ và tên… Sinh năm …
Nay Hương linh (Ông/Bà) đã hoàn tất tang lễ, chúng con đưa (Ông/Bà) đến nơi an nghỉ cuối cùng.
Chúng con thành tâm khấn nguyện Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát từ bi gia hộ. Chư thần, Thổ địa, Thổ công, Định phần linh thần soi xét cho nơi này là phần đất lành, khí thiêng đủ giúp (Ông/Bà) được yên nghỉ. Kính mong Chư vị bản mệnh, Thần hoàng đất phù trì, ấm áp mộ phần, cây cối tươi tốt, bốn mùa mát mẻ, quanh năm lành lặn, để linh hồn (Ông/Bà)… được siêu thăng nơi miền cực lạc. Con cháu chúng con luôn được tai qua nạn khỏi, vạn sự bình an.
Dưới cõi âm ty, xin các vong linh hiền lương phù hộ, chở che cho Hương linh (Ông/Bà) … được mau siêu thoát, tiêu dao nơi chín suối.
Chúng con thành tâm khấn nguyện, mong các Đấng thiêng liêng chứng giám, phù hộ cho gia đình chúng con được mạnh khỏe, may mắn, làm ăn phát đạt.
Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật! Nam mô a di Đà Phật!”
Những điều kiêng kỵ trong lễ hạ huyệt cần lưu ý
Để nghi lễ hạ huyệt diễn ra thuận lợi, người nhà cần lưu ý:
- Không chọn ngày xung khắc với tuổi của người mất, ngày âm lịch kỵ 1, 14, 15.
- Trước lúc khởi hành không quét dọn nhà cửa kẻo “quét” mất lộc. Không nên khóc lóc quá thảm thiết.
- Lúc hạ huyệt, người trong gia đình nên bình tĩnh, không khóc lóc, than vãn gây xáo trộn.
- Phụ nữ có thai hoặc trong kỳ kinh không nên tham gia lễ mà nên ở nhà.
- Trẻ nhỏ không nên đến nghĩa trang khi hạ huyệt vì nhiễm âm khí không tốt cho sức khỏe.
- Đàn ông khi lấp mộ không nên cởi trần hoặc mặc quần cộc. Phụ nữ nên trang phục kín đáo, nghiêm túc.
- Không cười nói, đùa giỡn ồn ào lúc hạ huyệt. Không ăn ngay cạnh mộ.
- Không sờ, dẫm, đạp lên mộ người khác khi di chuyển trong nghĩa trang.
- Khi hạ huyệt xong có thể đốt vàng mã bên cạnh chứ không đốt trực tiếp trên mộ.
- Về nhà nên rửa tay mặt hoặc tắm gội để tránh âm khí.
Kết luận
Hạ huyệt là nghi lễ quan trọng, thể hiện sự kính trọng, hiếu thảo của con cháu đối với người đã khuất. Việc tổ chức chu đáo sẽ giúp hương hồn người mất được siêu thoát, phù hộ cho gia đình hưng thịnh, bình an.
Trên đây là bài tổng hợp của Lộc An Tâm Linh (locantamlinh.com) về nghi lễ hạ huyệt. Bạn có thể truy cập vào website để tìm hiểu thêm nhiều bài viết hữu ích về phong thủy, tử vi tướng số và các nghi lễ truyền thống khác để áp dụng trong cuộc sống, mang lại vận khí tốt và sự thịnh vượng cho gia đình.
