Nghi thức nhập liệm là một phần quan trọng trong tang lễ, thể hiện lòng thành kính và sự tôn trọng của người còn sống đối với người đã khuất. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nghi thức này, từ những bước chuẩn bị ban đầu cho đến các nghi lễ sau khi nhập liệm giúp bạn hiểu rõ hơn về quy trình thiêng liêng này.
Khái niệm và ý nghĩa tâm linh nghi thức nhập liệm
Nghi thức nhập liệm, còn được gọi là “liệm” hoặc “khâm liệm”, là nghi lễ bao bọc và bảo quản thi thể người đã mất một cách sạch sẽ trước khi chôn cất hoặc hỏa táng. Đây là một phong tục truyền thống lâu đời không chỉ lưu giữ thân xác khi chuyển sang thế giới bên kia mà còn thể hiện lòng hiếu thảo, sự tôn kính của người ở lại đối với người đã khuất. Theo quan niệm dân gian, nghi thức này giúp người đã khuất có một cuộc sống an nhàn, viên mãn hơn ở kiếp sau.
Để tiến hành nghi thức nhập liệm, cần có sự tham gia của người chủ trì tang lễ hoặc đơn vị tổ chức tang lễ chuyên nghiệp, am hiểu phong tục và quy tắc. Quá trình này đòi hỏi sự cẩn trọng, nhẹ nhàng và đúng giờ, đặc biệt là cần những người hợp tuổi, có sức khỏe và đủ can đảm để thực hiện nghi thức.

Những điều cần lưu ý khi chuẩn bị trước khi nhập liệm
Trước khi tiến hành nhập liệm, việc đầu tiên cần làm là tránh tuổi kỵ tuổi với người đã mất. Tang chủ và người thân sẽ quỳ xuống khấn lạy, bày tỏ lòng thành kính và xin phép được nhập quan cho người đã khuất. Lời khấn thường có nội dung như: “Vào ngày… giờ này… hợp với vong hồn của người chết, chúng con xin được rước quý thi thể nhập quan cho cha mẹ hoặc ông bà…”.
Sau khi khấn vái, tang chủ và người thân sẽ vái hai lạy. Tiếp theo, cần chuẩn bị đầy đủ các vật dụng cần thiết cho việc nhập liệm như vải lớn, vải nhỏ, găng tay, bao chân… Tất cả các vật dụng này phải là đồ mới, sạch sẽ, có màu sắc thể hiện sự u buồn. Quan trọng nhất là người thực hiện cần có tinh thần gan dạ, không ngại tiếp xúc với thi thể.

Quy trình tiểu liệm: Bảo vệ xương khớp người đã khuất
Tiểu liệm là bước đầu tiên trong nghi thức nhập liệm, với mục đích bảo vệ xương khớp của người đã mất. Gia đình cần chuẩn bị bốn túi vải để đựng hai bàn tay và hai bàn chân. Điều này giúp khi cải táng sau này, các xương chi sẽ không bị thất lạc mà vẫn nằm gọn trong túi. Sau đó, thi thể được bọc kín bằng một tấm chăn nhỏ hoặc vải, rồi buộc lại bằng một đai vải trắng theo chiều dọc và một đai theo chiều ngang, tạo thành hình chữ thập.
Quy trình đại liệm: Hoàn thiện việc bao bọc thi thể
Sau khi hoàn tất tiểu liệm, nghi thức đại liệm được tiến hành. Gia đình sẽ dùng một tấm vải trắng nguyên khổ lớn để bọc toàn bộ thi thể một cách cẩn thận. Tiếp theo, thi thể sẽ được buộc bằng một đai dọc và năm đai ngang, từ cổ đến chân. Sau khi bọc xong, một tấm tạ quang sẽ được phủ lên trên, vừa để che chắn thi thể, vừa để tránh người sống nhìn thấy mà đau lòng.

Nhập quan và các nghi lễ tiếp theo
Sau khi hoàn tất nghi thức nhập liệm, gia đình và tang chủ sẽ tiến hành nhập quan. Những người thân có sức khỏe sẽ cầm các đầu của vải liệm, nhẹ nhàng nhấc thi thể lên và đặt vào trong quan tài. Nắp quan tài sau đó được đóng lại và gắn đinh kín. Toàn bộ quá trình nhập quan cần được thực hiện vào giờ đẹp, hợp phong thủy.
Tiếp theo quá trình nhập quan, các nghi lễ quan trọng khác trong tang lễ bao gồm:
- Nghi thức gọi hồn, phát tang: Đây là nghi thức thông báo chính thức về sự ra đi của người đã khuất và bắt đầu thời gian để tang.
- Nghi thức tế vong, quay cữu: Là nghi thức cúng tế vong linh người đã khuất và quay quan tài theo hướng đã định.
- Nghi thức động quan, hạ huyệt hoặc hỏa thiêu: Đây là lúc di chuyển quan tài đến nơi an táng cuối cùng, có thể là chôn cất hoặc hỏa táng.
- Nghi thức rước vong về thờ cúng: Sau khi an táng, vong linh người đã khuất sẽ được rước về nhà để thờ cúng theo phong tục.

Tóm lại
Nghi thức nhập liệm là một phần không thể thiếu trong tang lễ, là sự kết nối giữa người sống và người đã khuất, thể hiện lòng thành kính và mong ước về sự an nghỉ cho người thân yêu đã ra đi. Việc lựa chọn một đơn vị tổ chức tang lễ uy tín sẽ giúp gia đình thực hiện nghi thức này một cách chu đáo, trang trọng và đúng với phong tục truyền thống.